هوش تجاری (Business Intelligence) _که به اختصار BI خوانده می شود_ در اواخر سالهای ۱۹۸۰ توسط هاروارد دریسنر یکی از کارشناسان گروه تحقیقی گارتنر، معرفی شد.
این سیستم تصمیم گیری های مدیریتی را حمایت کرده و به افزایش قابلیتهای تصمیمگیرندگان در یک سازمان کمک می نماید.
ابزارهایی چون تجزیه و تحلیل اطلاعات جدید، تکنولوژی ذخیره سازی اطلاعات، اطلاعات استخراجی شبکه ای و بسیاری دیگر از ابزارها و تکنیکها در بازار، توسط فروشندگان هوش تجاری ایجاد شده و در حال رشد است.
امروزه با توجه به پیشرفت علم و دانش، هر نوع تجارت با رقابت شدید مواجه هست. بنابراین هر سازمان علاوه بر تلاش برای گسترش فعالیت های تجاری خود، برای تداوم حیات و همچنین رشد و شکوفایی بیشتر خود، به دنبال استفاده از دانش جدید و کاربردهای آن به عنوان مزیت رقابتی است.
از جمله مفاهیم جدید در عرصه کسب و کار،هوش تجاری یا BI است. امروزه با اطمینان کامل می توان ادعا کرد که استفاده از گزینه BI میتواند علاوه بر افزایش قابلیت های تصمیم گیرندگان، قدرت رقابتپذیری یک سازمان را افزایش دهد و از دیگر سازمانها متمایز سازد.
هوش تجاری این امکان را به سازمان ها می دهد تا وضعیت تجارتی گذشته و موجود خود را، به صورت کلی و جزئی مشاهده و بررسی کرده تا بتوانند به تحیل درست تجارت خود بپردازند.
به طور کلی هوش تجاری مجموعهایست از ابزارهای کاربردی، تکنولوژیها و فرآیندهایی که برای جمعآوری، مرتبسازی، دسترسی، آنالیز و تحلیل دادهها برای اتخاذ تصمیمات درست به کارمیروند.
بنابراین استفاده از آن بهبود کیفیت خدمات، تسهیل برنامهریزی و تصمیمگیری، نظارت بر فعالیت ها و تدوین استراتژی برای مقابله با فعالیتهای نادرست و کاهش میزان تصمیمات نادرست تجاری _که مبتنی بر اطلاعات ناصحیح می باشد_ را به همراه دارد.
موفقیت هوش تجاری به طور شگرفی به محیط های تصمیمگیری در سازمان وابسته است.